Nu zeefdrukkers onder druk worden gezet door innovaties van digitale inkjetprinters en fabrikanten, zetten we de voor- en nadelen van deze twee zeer verschillende methoden op een rijtje.
Als het aankomt op het printen van sign en display graphics is er een basiskeuze tussen twee printtechnologieën, zeefdruk en inkjet. En hoewel de digitale optie vandaag de dag duidelijk de dominante technologie is geworden, is er nog steeds veel leven in zeefdruk. Fujifilm, bijvoorbeeld, rapporteert een inktverkoop van ongeveer 50-50 tussen zeefdruk en digitaal. Het lijkt er dus op dat elke technologie zijn eigen voordelen heeft, afhankelijk van de toepassing.
Digitaal is het meest geschikt voor het produceren van zeer kleine oplages tot één tegen voordelige kosten. Het is goed voor het snel omzetten van opdrachten en bijzonder goed in het verwerken van variabele gegevenstoepassingen. Er is keuze uit verschillende soorten inkten die geschikt zijn voor een breed scala aan substraten en verschillende toepassingen, van flexibele vinylsoorten zoals voertuigwikkels tot stijve platen zoals PVC foamcore die structureel stijf zijn. Digitale printers kunnen brede kleurengamma’s produceren met CMYK-inktsets, waarbij veel printers ook licht cyaan en licht magenta bieden om het kleurengamma en de gradatie bij hogere snelheden te verbeteren.
Zeefdrukken daarentegen is een analoog proces. De eerste stap is om de afbeelding op te splitsen in afzonderlijke kleuren en voor elke kleur een zeef te maken, waarna de inkt laag voor laag wordt aangebracht om de volledige afbeelding op te bouwen. Hierdoor kunnen de inkten in relatief dikke lagen worden aangebracht, waardoor afbeeldingen worden geproduceerd die merkbaar levendiger zijn dan bij digitaal afdrukken.
Het nadeel is dat het tijd en geld kost om het scherm te maken, waardoor het duur is voor kleine oplages. Maar deze methode is zeer kosteneffectief voor de productie van langere oplages. Hoe langer de oplage, hoe goedkoper de kosten per eenheid per stuk. Dit betekent dat zeefdrukken nog steeds een haalbare optie is voor veel grafische toepassingen zoals displays in de detailhandel.
Maar veel van de digitale leveranciers hebben deze markt ook in het vizier en dus zijn er een aantal grote UV-inkjet flatbeds zoals de Inca Onset serie of de HP FB10000 die ook relatief lange runs aankunnen. Het is echter niet ongewoon om zowel digitaal als zeefdruk gecombineerd te zien, waarbij de speciale effecten en witte achtergronden worden geproduceerd op de zeefdrukprinter en andere kleuren worden toegevoegd via een hogesnelheids-flatbed, waarbij elke technologie zijn sterke punten uitspeelt en de inktkosten worden geminimaliseerd.
Zeefdrukken is een volwassen technologie, dus er is de afgelopen jaren weinig veranderd op het gebied van printsnelheden, resoluties en algemene mogelijkheden. Sterker nog, de meeste recente veranderingen aan zeefdrukinkten zijn ingegeven door wettelijke vereisten. Zo werd bijvoorbeeld N-Vinyl Caprolactum of NVC, een monomeer dat vaak wordt gebruikt in zeefdrukinkten, onlangs geherclassificeerd om gezondheids- en veiligheidsredenen. Dit betekent op zijn beurt dat veel inktleveranciers hun inkten moeten herformuleren om het gebruik ervan te vermijden.
Toch zegt James Whitehead, productmanager voor Fujifilm’s inkten voor zeefdruk en grootformaat inkjet, dat Fujifilm nog steeds veel inkten voor zeefdruk verkoopt: “Er zijn printkopers die nog steeds voor zeefdruk kiezen omdat ze vooral van de kleurverzadiging houden.”
Sarah Kippax, directeur van HG Kippax, die nog steeds zeefdrukpersen produceert, zegt dat je met zeefdrukinkten een veel betere opaciteit kunt bereiken dan met digitale inkten. Ze voegt eraan toe: “Je kunt speciale kleuren zoals een Asda groene kleur gemakkelijker drukken.” Ze wijst er ook op dat zeefdrukken veel beter overweg kan met speciale effecten dan digitale printers: “Alle effecten, zoals reflecterende inkten waarbij de deeltjes te groot zijn en vast komen te zitten in de spuitmondjes van een digitale machine.”
Er is zelfs een heel scala aan speciale effecteninkten voor zeefdrukken, waaronder geparfumeerde inkten die reageren op warmte of licht om een effect af te geven zoals parfum of de geur van een bepaald voedingsmiddel. Zeefdrukinkten kunnen ook worden gebruikt om tactiele effecten te creëren.
Maar zeefdrukken maakt een groter scala aan effecten mogelijk, van harde en zachte afwerkingen en voor diepere ribbels, die beter geschikt zijn voor braille-effecten. Dat gezegd hebbende, is het steeds gebruikelijker voor inkjetprinters om een heldere inkt of vernis toe te voegen die ook tactiele effecten kan produceren, maar dit is niet zo uitgesproken als bij zeefdrukken omdat de inkten in een dunnere laag worden aangebracht.
Whitehead zegt echter dat zeefdrukken voor grafische toepassingen weliswaar afneemt, maar nog steeds veel wordt gebruikt voor industriële toepassingen. Het verschil is dat zeefdrukken deel uitmaakt van het productieproces, waar het lagere kosten per eenheid kan opleveren over langere runs. Denk hierbij aan toepassingen als het bedrukken van plastic creditcards en kleding.
Kippax zegt dat ze ook een toename heeft gezien in de vraag naar zeefdrukoplossingen op maat, zoals het aanbrengen van een coating op sluitringen voor een fabrikant van automotoren. Ze legt uit: “Het gaat er niet alleen om de inkt op het materiaal te krijgen, maar ook hoe we ze op de meest kosteneffectieve manier aan de machine kunnen presenteren.
Uiteindelijk ligt het grootste verschil tussen de twee technologieën dus in de oplages. Digitaal is de grafische markt gaan domineren, waar veel eenmalige opdrachten en opdrachten met een zeer korte oplage worden uitgevoerd. Zeefdrukken speelt echter nog steeds een rol in de industriële productie waar lange productieruns het kosteneffectief maken.