Inkten voor textieldruk

Nessan Cleary bespreekt de vele soorten textiel, van natuurlijke materialen tot synthetische stoffen, die allemaal verschillende soorten inkt en behandeling nodig hebben.

Het is algemeen bekend dat printen op textiel een van de snelst groeiende gebieden in grootformaat en industrieel printen is. Dit komt deels doordat printen op textiel eigenlijk een overkoepelende term is die verschillende soorten stoffen omvat – van synthetische tot natuurlijke materialen – en verschillende toepassingen, van soft signage tot sportkleding, modekleding en woninginrichting. Elke materiaalklasse vereist zijn eigen type inkt en die inkt bepaalt op zijn beurt welk niveau van voorbehandeling en nabewerking vereist is.

De meeste printerleveranciers geven echter de voorkeur aan inkten die werken op verschillende textielsoorten om hun toepassingen te vergroten. Het resultaat is dat veel inkten zijn geformuleerd voor een breed scala aan materialen. Maar het feit dat een bepaalde inkt op een bepaald materiaal kan printen, betekent niet dat het de beste keuze is voor dat materiaal, dus gebruikers moeten alle inkten en printers testen met de materialen waarop ze willen printen en zich ervan bewust zijn dat het type inkt invloed kan hebben op de prijs die ze kunnen vragen voor hun prints.

Sommige leveranciers beweren dat hun inkten werken op ongecoate stoffen, maar in de meeste gevallen is een voorbehandeling nodig om de inkt verder in de vezels te laten doordringen en voor een meer uniforme afwerking. Deze voorbehandeling kan een aantal elementen bevatten voor specifieke effecten. Zo kunnen antimigratieadditieven migratie van inkt voorkomen en uitlopen tegengaan. Ook kunnen ureum of glycolen het vochtgehalte van de stof verhogen, waardoor de inkten goed en gelijkmatig worden gefixeerd. In sommige gevallen worden zuren of alkaliën toegevoegd om reacties van zure of reactieve inkten te ondersteunen. Andere additieven kunnen UV-absorbers zijn om de weerstand van de stof tegen zonlicht te verbeteren, verzachters of verstevigers, maar ook antimicrobiële middelen om weerstand te bieden tegen zaken als schimmel en bacteriën – verrassend populair in 2020!

Er zijn vier hoofdklassen inkjetinkten voor textiel. Voor de meeste grootformaatprinters is het meest voorkomende type textielinkt de dye-sublimatie, die rechtstreeks op de stof kan worden geprint of op een transferpapier kan worden geprint en vervolgens door middel van warmte op de stof kan worden aangebracht. Dit type inkt gebruikt water als drageroplossing. Het sublimatieproces wordt geactiveerd door warmte, waardoor eventueel resterend water verdampt en de kleurstof gasvormig wordt. De hitte dwingt ook de polymeervezels om open te gaan, waardoor het gas in het materiaal wordt gedreven, zodat wanneer de stof afkoelt, de vezels zich sluiten met de kleur erin opgenomen. Hierdoor behoudt het materiaal zijn uitstraling en kan het vele wasbeurten weerstaan.

Dit type inkt is geschikt voor het bedrukken van polyester en poly-lycra mengsels en wordt veel gebruikt voor sportkleding en sommige toepassingen voor woningdecoratie. Vrijwel alle soft signage maakt gebruik van dye sublimation inkten en het proces is ook geschikt voor het overbrengen van prints naar harde oppervlakken om producten zoals mokken te decoreren.

Dye sublimation maakt echter deel uit van een bredere klasse van disperse kleurstofinkten. Disperse inkten worden over het algemeen onderverdeeld in lage, gemiddelde of hoge energie. Dye sublimation kan worden geclassificeerd als een disperse kleurstofinkt met lage energie, terwijl de meeste disperse inkten meestal verwijzen naar een versie met hogere energie. Net als bij sublimatie wordt deze inkt gefixeerd door warmte en is hij het meest geschikt voor polyester, polylycra en nylon, maar in sommige gevallen kan hij ook worden gebruikt voor acetaat rayon en acryl. Disperse inkt is meestal goed bestand tegen wassen en licht en is geschikt voor buitentoepassingen, waaronder buitenmeubilair en zelfs autobekleding. Daarom stappen veel drukkers met grotere volumes die zich richten op de kleding- en woninginrichtingmarkt over op disperse kleurstofinkten.

Het volgende type inkt dat we moeten bekijken is zure en reactieve inkt, die we samen kunnen indelen omdat ze allebei van verfstof zijn gemaakt en vergelijkbare eigenschappen hebben.

Zure kleurstoffen worden gebruikt voor het verven van vezels op eiwitbasis, zoals wol en zijde, en kunnen ook worden gebruikt op polyamiden, kasjmier en angora. Het is mogelijk om andere inkten te gebruiken voor zijde en wol, maar over het algemeen geeft zure verfinkt de beste resultaten met deze materialen, omdat de kleurstoffen in de inkt ionische of elektrostatische bindingen met deze materialen creëren.

Reactieve kleurstofinkt wordt meestal gebruikt voor katoen, linnen, nylon en rayon, waar het een chemische binding kan aangaan met cellulose in de stof. Deze inkt biedt sterke, levendige kleuren met een goede wasechtheid en een goede schuurweerstand omdat de verfmoleculen zich aan de vezels hechten en transpiratie zouden verdragen.

Zowel zure als reactieve inkten werken het beste met voorbehandelde materialen. Ze moeten na het afdrukken worden gestoomd, waardoor een reactie ontstaat die de kleurstof in de vezels dwingt. Deze afdrukken moeten na dit proces opnieuw worden gewassen om eventuele resten van de inkt te verwijderen. Ze moeten minstens twee keer worden gewassen, te beginnen met een koude wasbeurt en gevolgd door een warmere wasbeurt om er zeker van te zijn dat alle ongebonden kleur is verwijderd. In sommige gevallen is het het beste om na het wassen te drogen en te strijken om de afdruk een langere levensduur te geven.

Tot slot zijn er pigmentinkten, die geschikt zijn voor gebruik met katoen en natuurlijke vezels, waaronder polykatoenmengsels, maar ook kunnen worden gebruikt met linnen, rayon, zijde, wol, nylon en polyester. Pigmentinkten gebruiken fijngemalen kleine kleurstofpoederdeeltjes met bindmiddelen die worden geactiveerd door een warmteproces.

Deze inkt is echter het meest geschikt voor decor- en meubeltoepassingen, waar er minder kans is dat de afgewerkte stoffen nat worden gewassen, omdat de pigmenten bovenop de vezels zitten in plaats van in de stof zoals bij andere inkttypes. Als ruwe richtlijn hebben pigmentinkten niet dezelfde mate van kleurhelderheid, weefselstijfheid en kleurechtheid als reactieve kleurstofinkten, hoewel individuele inktfabrikanten natuurlijk kunnen beweren dat hun inkten deze problemen vermijden. In ieder geval is het veel gemakkelijker om met pigmentinkten te werken omdat er geen stoomfixatie en uitgebreide wasprocessen nodig zijn zoals bij zure en reactieve kleurstofinkten. Er is ook een goed milieuargument te bedenken voor dit type inkt, omdat het minder water en minder warmte-energie verbruikt.

Het is onvermijdelijk dat er een compromis moet worden gesloten tussen de hoeveelheid voor- en nabewerking die nodig is en de algehele kwaliteit van de afdruk en de levensduur ervan. Alle extra bewerkingsstappen zullen de kosten onvermijdelijk verhogen, maar dit kan te rechtvaardigen zijn voor producten met een hogere waarde, zoals zijden sjaals en andere modeartikelen. In elk geval bieden veel printerleveranciers een keuze aan inkten, zodat klanten hun bedrijf kunnen diversifiëren door meerdere printers van hetzelfde type te gebruiken, elk geconfigureerd met verschillende inktsets voor bepaalde stoffen en toepassingen.