Graeme Richardson-Locke bezoekt Brighton om Michel Caza te interviewen. Michel geeft zijn visie op zeefdrukken en digitaal printen en de mogelijkheden die er zijn om deze printprocessen te promoten.

Een van de grote voorrechten van mijn rol als Technical Support Manager bij FESPA is dat ik tijd kan doorbrengen met enkele van de meest gerespecteerde en ervaren figuren in onze gemeenschap.
Ik nam de gelegenheid te baat om Michel Caza, een van de oprichters van FESPA, te vragen of hij bereid was om met mij van gedachten te wisselen over zeefdruk en digitaal printen. Ik wilde ook weten waar hij de mogelijkheden ziet om deze meest flexibele printprocessen te promoten.

Wanneer heb je voor het eerst een zeefdrukwisser vastgehouden?

Meer dan 63 jaar geleden, in mei 1955 (ik was toen 20 jaar oud). Zoals ik vertel in mijn boek, een studentenjob bij BMJ, een beroemde en technisch geavanceerde werkplaats in het centrum van Stockholm, Zweden.

Wanneer besefte je dat je een baan had gevonden die een levenslange passie zou worden?

Na deze avonden van “incidenteel” werk, vond ik zeefdrukken veel leuker en interessanter dan de psycho-sociologie die ik op de universiteit had moeten studeren en ik vroeg om fulltime aangenomen te worden in november 1955 en sindsdien ben ik niet meer gestopt met zeefdrukken.

Welke parels van wijsheid zou je de jongere leden van onze gemeenschap willen meegeven als ze hun toekomst in de grafische industrie willen opbouwen?

Het aanbieden van “parels van wijsheid” is dus niet echt mijn ding! Integendeel, ik zou zeggen: “Wees niet te wijs, probeer alles, doe domme dingen en maak fouten, maar …. DURF!

Luister vooral nooit naar mensen die je met een hoop “feiten” vertellen dat “het onmogelijk is”….Een heel groot deel van wat ik heb geprobeerd, gedaan, gezocht, gevonden is “onmogelijk” voor een stel zeer competente specialisten bij mijn leveranciers door de jaren heen! UV-zeefdruk of digitaal … onmogelijk. UV-keramiek … onmogelijk, zeefdruk 300 LPI … onmogelijk, halftoon drukken zonder punten of nu in stochastische 15 micron … onmogelijk, drukken in waterige UV in 300 LPI op katoen … onmogelijk, een inkt “thixotroop” maken … onmogelijk, de dimensionale veranderingen gerelateerd aan de IR-warmte uitgezonden door UV-lampen beperken … onmogelijk, ICC-profielen maken voor zeefdruk … onmogelijk, digitaal beginnen te gebruiken in zeefdrukvoorbereiding (sinds 1988 voor mij) … onmogelijk, enz.

Al deze voorbeelden en andere in de verbetering van rakels, machines, weefsels, frames en hun spanning, vervangen de “lengte van de tijd” voor het belichten van het scherm door “afgemeten doses licht”, en hopen “speciale effecten”.

Ik zei altijd: “Wat jij zegt is onmogelijk, ik doe het elke dag in mijn bedrijf”. Op een gegeven moment werd ik zelfs de specialist in “schapen met 5 poten”!

Wat heeft jou gemotiveerd om uitdagingen op te lossen waar anderen misschien gewoon een andere richting zijn ingeslagen?

Misschien mijn ego! en vooral wat ik je net vertelde over “het onmogelijke”.

Mijn manier van “technisch” doen was en is nog steeds “dingen doen” en dan uitleggen waarom het werkt: eerst oefenen, dan theorie.

Hoewel het bekend is dat je liever geen oordeel velt over de artistieke waarde van het werk dat je afdrukt, zijn er projecten die je bijzonder gelukkig hebben gemaakt?

In de kunst beoordeel ik geen “artistieke kwaliteit” of “stijl” … Ik zeg gewoon “ik vind het mooi, of ik vind het minder mooi (of helemaal niet)” en dit kan in elke bestaande artistieke stijl zijn … Er zijn dus veel kunstwerken, natuurlijk, maar ook in de reclame, POP-prints, keramiek, de elektronica-industrie of de glasindustrie, waarvan het succes mij gelukkig heeft gemaakt. Onmogelijk om er één te kiezen!

In 55 jaar drukwerk moet je een paar slechte dagen hebben gehad. Wat was de oorzaak van je grootste frustratie?

Natuurlijk! Maar zoals altijd voor mij, hielpen deze teleurstellingen of problemen me om “terug te stuiteren” met meer ervaring. In 1968 betekende de studenten- en arbeidersrevolutie en de gevolgen daarvan het einde van mijn eerste bedrijf, dus richtte ik een nieuw bedrijf op (meer hierover in mijn boek). In 1978 had ik een beetje genoeg van de druk van het management van een bedrijf en de beperkingen die dat met zich meebracht. Ik wilde alleen technisch onderzoek en R&D doen, maar er kwam een grote order voor kunstdrukken, die me “dwong” om terug te keren naar zeefdrukken, eerst in de kunst en daarna nog een keer in de reclame.

Vindt u dat verantwoordelijkheid voor het milieu een eerste vereiste is voor elk bedrijf dat handel drijft of een luxe die door de overheid moet worden afgedwongen?

Ik begon te verbeteren door geen oplosmiddelen te gebruiken en dit leidde tot de ontwikkeling van UV-uithardende zeefdrukinkten. Om heel eerlijk te zijn zag ik toen, in 1976, nog steeds vooral de enorme technische voordelen van UV-zeefdruk in plaats van een focus op vooruitgang voor het milieu.

Toen, in 2001, raakte ik meer betrokken bij het ondersteunen van de bescherming van de gezondheid van drukkers en het milieu door het schrijven van ‘Screenprinting a guide for a clean planet’. Deze werd in 2006 in het Engels vertaald en werd in 2008, na mijn samenwerking met Paul Machin, de ‘FESPA Planet Friendly Guide’. We hebben de gids tien jaar lang regelmatig bijgewerkt en nu zal FESPA een nieuwe herziening ontwikkelen in 2019.

Voor mij is het dus duidelijk, een absolute noodzaak en vooral geen luxe! Bovendien, nu steeds meer klanten en eindgebruikers kijken naar duurzaam supply chain management, is het een essentieel onderdeel van je bedrijfsplan.

Ik zag in je boek dat je voor één project schaamhaar moest gebruiken om sommige afdrukken te versieren! Met welke andere ongewone materialen heb je gewerkt?

Afgezien van het feit dat in het grappige geval van deze afdruk, die door de kunstenaar zelf is verfraaid met ezelhaar om schaamhaar na te bootsen, heb ik naast het pure zeefdrukken ook een aantal onconventionele producten gebruikt. Deze omvatten stof, steenkoolkorrels, zand, grind, bladgoud en ik weet zeker dat ik nog andere producten ben vergeten.

U wordt gecrediteerd met de commercialisering van UV-uithardende inkten en superfijne halftoonrasters. Wilt u hier commentaar op geven en zijn er andere prestaties die misschien over het hoofd zijn gezien?

Zoals ik al eerder heb gezegd, is het regelmatig doen van het ‘onmogelijke’ standaard geworden. Ik ben al vele jaren betrokken bij het schrijven van artikelen en het presenteren op conferenties over de hele wereld om deze technische verbeteringen uit te leggen, maar ik heb ook bijgedragen aan de ontwikkeling en uitvinding ervan.

Zoals ik vaak uitleg, zijn veel van deze uitvindingen, bevindingen of verbeteringen tot stand gekomen door samenwerking met anderen. Een uitzondering hierop is halftonen zonder zichtbare puntjes, de ultrafijne schermregel en de bijbehorende ICC-profilering (voordat de term bestond) waarvoor ik in het begin geen hulp kreeg, hierin werkte ik alleen.

Ik werkte samen met Jacques Mounier en Jean-Pierre Vivès bij Dubuit inkten in Frankrijk om thixotrope UV-inkten te ontwikkelen. Daarna met SS Thal (dat later Sefar werd) in Zwitserland om gekleurd zeefdrukgaas te ontwikkelen en daarna ‘gekalanderd’ gaas voor UV. Ik werkte ook samen met Don Newman in de VS om het Newman Roller-frame te verbeteren, dat bekend staat om zijn vermogen om zeefdrukgaas te herspannen om een zeer hoge spanning te bereiken.

Tijdens mijn lange loopbaan heb ik meegewerkt aan de verbetering van automatische persen, met Åke Svantesson bij Svecia in Zweden en vooral met Umberto Brasa van SiasPrint in Italië voor zijn zeefdrukpersen en voor de eerste digitale UV-pers. Ik was betrokken bij de ontwikkeling van UV-glazuren voor keramiek en glas met het bedrijf Jonson-Mattey. Alex Zuckerman van Fimor en ik creëerden stabielere persen met hoge prestaties die nog steeds gerespecteerd worden en veel gebruikt worden in veeleisende toepassingen. Bijna eindelijk, maar omdat ik nog niet klaar ben, heb ik geholpen bij het proces van het ‘afkoelen’ van de UV-inkten nadat ze onder de lampen zijn gegaan in de uithardingseenheid van Machines Dubuit toen met Siasprint.

Ik heb altijd gedacht en gevraagd aan machine- en productfabrikanten om te begrijpen dat het aan ons, de drukkers, is om hen te vertellen wat we nodig hebben en niet aan hen om ons dingen op te leggen die zij ‘goed voor ons’ vinden!

Ik zou graag willen weten of jullie denken dat het beter is om een 90lpi dan een 120lpi AM-scherm te kiezen als je daarmee de TVI (Tonal Value Increase) beter kunt controleren tijdens het drukken?

Naar mijn mening zijn beide slecht! Het zou beter zijn om te kiezen tussen 100 en 125 LPI. Dat gezegd hebbende, het is absoluut geen probleem voor mij! Ik beheers deze schermregels net zo goed als 150, 175, 200 of 300 lpi AM. Eerlijk gezegd zie ik geen probleem.

Wat het aantal lpi betreft, gebruik ik nooit een van inch afgeleide lineatuur zoals 90 of 133 lpi, maar altijd veelvouden van 25 die beter overeenkomen met het aantal draden van schermdoeken die altijd in centimeter worden geweven, onder andere om problemen met primaire moiré op te lossen.

Heeft u als oprichter van FESPA en voormalig voorzitter het gevoel dat de federatie nog net zo relevant is als voordat YouTube en het internet de zakelijke netwerken ontwrichtten?

Ik denk dat FESPA voor uitdagingen staat om haar invloed uit te breiden en verder te bouwen op haar succes, maar naar mijn mening heeft dit niets te maken met de komst van het internet of YouTube. FESPA maakt gebruik van deze kanalen, maar is nog steeds bezig met het realiseren van volledige betrokkenheid bij haar ledenverenigingen. De kracht zal komen van meer online inhoud op het gebied van bedrijfsadvies, techniek en marktinformatie in een altijd toegankelijke ‘FESPA Cloud’ zoals het huidige extranet. Dit zou de reikwijdte en het bereik van FESPA vergroten en haar reputatie bij haar ledenverenigingen verbeteren – en op hun beurt weer bij de leden van de nationale verenigingen.

Daarnaast kan het de banden versterken met exposanten van zijn beurzen en hun bezoekers-klanten, die niet noodzakelijk lid zijn van verenigingen FESPA.

Terwijl FESPA haar strategie implementeert om de leiding te nemen en haar waarde uit te breiden, zal ze hard moeten blijven werken aan het ontwikkelen van haar banden met tangentiële markten die nieuwer zijn voor de ontwrichtende voordelen van digitale beeldverwerking van rol tot rol, zoals binnen- en buitendecoratie en textiel. Daartegenover staat dat zeefdrukken groeit in kledingdecoratie en industriële toepassingen. Alle sectoren zijn relevant voor FESPA en ontwikkelen zich snel binnen deze beeldverwerkingstechnologieën.

FESPA zou ook voordeel halen uit het promoten van het enorme aanbod aan toepassingen, zowel creatief als functioneel, die bij de talentenpool van haar leden horen en ik vertrouw erop dat het team het decennialange werk dat heeft plaatsgevonden om de reputatie van FESPA te vestigen, zal verdedigen en voortzetten om de uitdagingen die voor ons liggen aan te gaan.

Ik heb inkjetprinten zien ontwikkelen van de begindagen van Encad kleurstofprinters op waterbasis voor eenvoudige posterproductie tot de enorme inzetbaarheid van vandaag, van kleine UV-uithardende machines om pennen te bedrukken tot de nieuwste opkomende single-pass persen voor verpakking en textiel. Ik ben opgeleid als zeefdrukker en heb daarna digitaal drukken aan mijn vaardigheden toegevoegd. Ik heb het gevoel dat er veel mogelijkheden zijn om de processen te combineren. Waar ziet u de voordelen van deze multi-proces industrie?

Aan de ene kant ben ik een groot voorstander van wat hybride toepassingen worden genoemd of de combinatie van offset, zeefdruk en digitaal drukken. Aan de andere kant kan de toepassing van elk proces in wat het het beste doet absoluut geweldig zijn!

In 1995, het jaar dat ik voorzitter werd van FESPA, was iedereen in onze ‘zeefdrukwereld’ bezorgd dat deze nieuwe inkjetprocessen, ‘contactloos’ (zo omschreven we digitaal drukken in die tijd) ons bestaan bedreigden.

Ik schreef toen en zei op een conferentie die toen beroemd was: “zeefdrukken en digitaal zijn geen vijanden, maar complementair”. Als je van mening bent dat digitaal de vijand is van zeefdrukken, INVESTEREN erin, want het is beter om je vijand dichtbij te houden dan hem te negeren en een concurrent aan de andere kant van de stad te laten gedijen!”.

Wat er al snel gebeurde, was dat 50% van het digitale drukwerk in handen kwam van bedrijven die zeefdruk en POP als kernactiviteit hadden. Sommige bedrijven zijn uiteindelijk gestopt met zeefdrukken om zich alleen op digitaal te richten. Maar ik voorspelde dat ze dit plan in minder dan 25 jaar zouden kunnen herzien. En dat is inderdaad het geval, de “concurrentiedrempels” werden lager naarmate zeefdruk de prepress, de efficiëntie van de workflow en de beheersing van “speciale effecten” verbeterde.

Zeefdrukkers zetten UV-pers 4 kleuren grootformaat weer in … en digitale drukkers hebben de voordelen benut door sommige zeefdrukmachines te installeren, zelfs als ze twintig jaar of ouder zijn!

Als je het internationale plaatje bekijkt, zie je dat enorme aantallen kleine en middelgrote zeefdrukkerijen in bijvoorbeeld India, China of Indonesië, en dan hebben we het potentieel van Afrika nog niet eens in aanmerking genomen, niet van plan zijn om zeefdrukken te vervangen door digitaal printen, om een heleboel redenen die het te ver zou voeren om hier uit te breiden.

Een uitdaging waar onze industrie voor staat, is hoe we een nieuwe generatie ontwerpers bewust kunnen maken van de opwinding die interactief printen kan opwekken. Ik heb van alles geprint, van geurinkt tot reflecterende glazen kralen die reageren op flitsen van smartphones, en mijn ervaring is dat veel ontwerpers zich niet bewust zijn van de geweldige dingen die zeefdruk kan toevoegen aan hun projecten. Wat denk jij dat we kunnen doen om deze situatie te veranderen?

Dit is een kans voor FESPA om informatie aan te bieden als aanvulling op de Sensations special effects binder, we hebben tenslotte ontwerpers en drukkers nodig die het creatieve potentieel begrijpen om het te laten werken.

Dit is geen nieuw probleem! Gedurende mijn hele carrière heb ik veel zeefdrukkers van over de hele wereld horen klagen over het gebrek aan kennis in de ontwerpgemeenschap over de immense mogelijkheden van deze processen.

Het gebrek aan kennis over de methodes om verschillende processen binnen hetzelfde beeld te combineren is dus een nog groter probleem, met enkele opmerkelijke uitzonderingen natuurlijk.

Op dit moment pakken creatieve drukkers dit probleem aan door hun klanten spannende procescombinaties te bieden om zeer effectieve campagnes te maken. Er zijn een aantal boeiende voorbeelden, zoals Indiase offsetdrukkers die zeefdrukafdelingen openen in hun bedrijven en hogesnelheidscilinderzeefdrukpersen met UV-uitharding en alle bijbehorende zeefdrukapparatuur installeren.

Hun doel is om klanten, vooral in verpakkingen, speciale effecten te bieden die, in de zeer Indiase cultuur van goud en “bling” effecten, hun verkoop kunnen verbeteren door de zichtbaarheid van de producten te verhogen! Maar het is ook waar dat veel grafisch ontwerpers en andere creatieven in bijvoorbeeld interieurontwerp deze bredere drukcombinaties niet begrijpen.

Het is daarom noodzakelijk om hen advies te geven en hier heeft FESPA de mogelijkheid om best practices te promoten en opleidingsinstanties te helpen bij de huidige processen en technieken, in ieder geval in alle landen met verenigingen die lid zijn.

Heb je, nu je zoveel hebt bereikt in een lange en lonende carrière, nog een brandend verlangen om meer te doen met je expertise?

Mijn carrière is geslaagd, zeker, maar niet “voltooid”! Het is jammer dat dit woord “bereiken” in het Frans “afmaken” betekent en in het Engels “slagen”!

Ondanks de lofbetuigingen die ik van FESPA of SGIA heb ontvangen, is mijn technische en artistieke carrière in zeefdruk en digitaal printen nog lang niet voorbij. Ik ben geïnteresseerd en betrokken bij aanverwante gebieden zoals 3D, nanotechnologie, functioneel interactief textiel en andere ontwikkelingen prikkelen me enorm. Nieuwe toepassingen zijn te bedenken, te vinden en natuurlijk te perfectioneren. Er zijn nieuwe kunstenaars die staan te popelen om te helpen bij het maken van serigrafieën, nieuwe zeefdruk- en digitale printstudenten om hun evoluerende technologieën te helpen ontwikkelen. Er wordt samengewerkt met uitstekende technici zoals Bhargav Mistry in India of jij, Graeme, in Groot-Brittannië! (Ik heb Michel niet betaald om dit te zeggen of op te nemen, GRL)

Ik heb zo’n volle en interessante carrière gehad in en naast FESPA dat we op een dag meer van de geschiedenis zouden moeten documenteren.

Ik zie FESPA als een vriendelijke gemeenschap waarbinnen we kunnen leren en onze collega’s kunnen ontmoeten. Ik verkies de geest van overvloed boven de geest van schaarste en ik heb veel vruchten geplukt van die aanpak. Als drukkers zeggen dat ze geen tijd hebben om deel uit te maken van hun branchevereniging, wat zou je dan zeggen?

Vanaf het begin, toen we FESPA in 1962 oprichtten, waren er 8 nationale verenigingen, we beschouwden dat als een grote familie.

In de loop der tijd, en zoals in alle families, waren er buitengewone momenten maar ook problemen en zelfs conflicten. FESPA heeft deze, dankzij haar Raad van Bestuur en haar team, altijd overwonnen. En we moeten niet vergeten dat FESPA oorspronkelijk een individu was, waar het, zijn Bestuur, en zijn Raad, maar ook zijn personeel dat tot 1988 … één persoon was: zijn of haar Secretaris.

In Europa hadden nationale verenigingen meer leden dan nu, misschien omdat het gevoel voor het collectief meer ontwikkeld was. Individualisme kwam later en de ontwikkeling van het internet gaf sommigen het gevoel dat al hun antwoorden online lagen! Als we kijken naar hoe veel samenlevingen zijn veranderd, zien we dat mensen op elke willekeurige locatie helemaal opgaan in het ecosysteem van hun smartphone en in contact willen staan met de hele wereld… maar ze communiceren niet altijd met mensen in dezelfde ruimte, dit kan de kracht van persoonlijke communicatie en het opbouwen van relaties, die zo’n stimulerende ruimte in onze gemeenschap vormde, niet vrijgeven.

Als drukkers buiten hun drukke en dagelijkse beslommeringen kijken en de tijd vinden om deel te nemen aan hun nationale verenigingsevenementen, dan zijn daar allerlei voordelen aan verbonden.

De uitdaging voor de voorzitters en secretarissen van elk van onze verenigingen is om voortdurend aan te dringen op nieuwe ideeën voor evenementen en workshops om de drukkers en de bredere gemeenschap aan te moedigen zich aan te melden als lid.

Een belangrijke verantwoordelijkheid van FESPA is daarom het partnerschap met hen te ondersteunen en oplossingen te vinden binnen een netwerk dat cultureel zo divers is. Het is ook belangrijk dat FESPA elke vereniging aantrekkelijk gepresenteerde en technisch bruikbare producten aanbiedt. Zodra de ideeën ontwikkeld zijn, kan FESPA natuurlijk financiële steun bieden via het projectencomité. Geld ok, maar vooral ideeën en de motivatie om te slagen.

De buitengewoon vriendelijke en coöperatieve geest die we zien tijdens de Algemene Vergaderingen van FESPA moet het hele jaar door behouden blijven.

Je hebt de hele wereld rondgereisd en in veel landen je sporen achtergelaten, waar zou je de volgende keer naartoe willen?

Het is een grappige vraag! Ik hou van veel landen, de Scandinavische landen, Japan, Brazilië, Noord-Italië, New York (wat niet echt de VS is), Frankrijk dat ik tot slot waarschijnlijk niet genoeg ken. De laatste Algemene Vergadering in Bulgarije was geweldig en de reis naar Koprivshtitsa met de voormalige stoomtrein van de koning was een waar genoegen. Dan Las Vegas – ik ben geen fan van Disneyland voor volwassenen, maar met de SGIA en de Academy of Screen and Digital Printing Technologies konden we onze collega’s uit de VS en de rest van de wereld ontmoeten. Ik sta altijd klaar om overal ter wereld heen te gaan als iemand me nodig heeft: ik deel graag met iedereen, zelfs met onze historische vijanden wiens stations en pleinen vernoemd zijn naar Franse verloren veldslagen!

Hoe breng jij je vakanties het liefst door?

Onze vakantie – de eerste in meer dan twee jaar voor Thérèse en mij – zal twee weken in Noorwegen zijn op het eiland van oude vrienden met wie we dezelfde smaak in kunst, de passie voor zeefdrukken en de geschiedenis van oude beschavingen delen.

Heb je nog vragen voor me?

Geen vraag voor jou Graeme, maar ik heb wel een verzoek. Het is heel fijn dat FESPA een drukker heeft binnen het secretariaat. Zorg ervoor dat je niet vergeet waar je vandaan komt, werk met passie om de technische kennis te blijven uitbreiden en geef ideeën nooit op, zelfs niet de meest uitdagende. Ik reken op jullie.