Η Clare Taylor αναλύει τι συνέβη στη COP 26 που πραγματοποιήθηκε στη Γλασκώβη της Σκωτίας τον Νοέμβριο . Ένα από τα μεγαλύτερα αποτελέσματα ήταν η δέσμευση για το Net Zero όχι μόνο από τα μέρη που συμμετείχαν στην COP αλλά και από μια μεγάλη ομάδα εταιρειών, χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και άλλων φορέων.
Την άνοιξη του τρέχοντος έτους έγραψα για την επικείμενη COP26 – τι ήταν όλα αυτά και τι να περιμένουμε από αυτήν. Η πραγματικότητα ήταν ένα μείγμα – υπήρξε κάποια κίνηση προς τα εμπρός και υπάρχει μια αξιοσημείωτη αύξηση της δυναμικής, αλλά και πολλές αναβολές για ακόμη ένα χρόνο, παρά τη δήλωση στο Σύμφωνο της Γλασκώβης για το Κλίμα ότι η Διάσκεψη των Μερών “εκφράζει συναγερμό και έντονη ανησυχία για το γεγονός ότι οι ανθρώπινες δραστηριότητες έχουν προκαλέσει περίπου 1,1 °C υπερθέρμανση του πλανήτη μέχρι σήμερα και ότι οι επιπτώσεις είναι ήδη αισθητές σε κάθε περιοχή”, και τονίζει την επείγουσα ανάγκη δράσης.
Πίστωση εικόνας: UN Climate Change
Αυτό είναι κακό νέο για τις επιχειρήσεις, το κλίμα και όλη τη ζωή στον πλανήτη μας, καθώς σημαίνει συνεχή αβεβαιότητα σχετικά με τις απαιτήσεις της πολιτικής που πρέπει να περιμένουμε, και θα χρειαστούν πολύ πιο αυστηρά μέτρα όταν τελικά εφαρμοστεί η πολιτική. Ωστόσο, δεν αποτελεί έκπληξη, καθώς τόσες πολλές διαφορετικές χώρες διαπραγματεύονται από κοινού σε τόσα διαφορετικά στάδια, είτε της τεχνικής ανάπτυξης είτε του συναισθήματος των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής.
Λοιπόν, τι συνέβη;
Μέρος της συμφωνίας του Παρισιού ήταν ότι όλα τα μέρη της COP θα αναλάμβαναν δεσμεύσεις μείωσης, οι οποίες ονομάζονται Εθνικά Καθορισμένες Συνεισφορές (ΕΣΣ), και ότι αυτές θα αυξάνονταν κάθε πέντε χρόνια. Αυτές αυξήθηκαν πριν από τη Γλασκώβη, κάτι που είναι καλό, αλλά όχι αρκετό: ακόμη και αν όλες εκπληρώνονταν, η αναμενόμενη αύξηση της θερμοκρασίας θα εξακολουθούσε να είναι 2,4°C, που είναι επικίνδυνα υψηλή. Και, φυσικά, οι στόχοι από μόνοι τους δεν επιτυγχάνουν τίποτα- αυτό που χρειάζεται είναι συγκεκριμένα σχέδια που θα τους επιτύχουν. Αυτά εξακολουθούν να λείπουν, ακόμη και στο Ηνωμένο Βασίλειο, το οποίο διατηρεί την προεδρία μέχρι τον Νοέμβριο του 2022.
Πίστωση εικόνας: UN Climate Change
Όμως, η διατήρηση της αύξησης της θερμοκρασίας στους 1,5° είναι ακόμα πολύ ζωντανή ως στόχος, και μέρος της αυξημένης δυναμικής είναι ότι το Σύμφωνο της Γλασκώβης για το Κλίμα ζητά νέα ΕΔΣ εντός ενός έτους αυτή τη φορά, όχι πέντε, ενισχυμένα επαρκώς ώστε να ευθυγραμμιστούν με τον στόχο του 1,5° και εστιάζοντας ιδιαίτερα στους βραχυπρόθεσμους στόχους για το 2030, όταν οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα θα πρέπει να μειωθούν κατά 45% σε σχέση με το 2010 για να επιτευχθεί η επιθυμητή πορεία.
Στο μέτωπο των επιχειρήσεων, ίσως το σημαντικότερο αποτέλεσμα της Γλασκώβης είναι η δέσμευση για το Καθαρό Μηδέν όχι μόνο από τα μέρη που συμμετείχαν στη COP, αλλά και από μια μεγάλη ομάδα εταιρειών, χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και άλλων φορέων. Είναι πλέον πολύ σταθερά ενσωματωμένο στην παγκόσμια επιχειρηματική ατζέντα.
Πίστωση εικόνας: UN Climate Change
Μεγάλο μέρος της απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές αναλογεί στον ενεργειακό τομέα, αλλά οι εκπομπές θα πρέπει να μειωθούν σε όλους τους τομείς και οι καταναλωτές θα πρέπει επίσης να παίξουν το ρόλο τους. Ο κλάδος αυτός μπορεί να περιμένει να δεχθεί περισσότερες πιέσεις από τους πελάτες σχετικά με τη συμβολή του στη μείωση, και για να παραθέσουμε μια έκθεση της McKinsey μετά το COP, “η μείωση των εκπομπών αποτελεί ένα από τα πιο ακανθώδη ζητήματα της αλυσίδας αξίας που έχουμε δει”. Τα ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπίσει η βιομηχανία εκτυπώσεων περιλαμβάνουν τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και της αποδοτικότητας των πόρων, την καλή δημοσιοποίηση δεδομένων και πληροφοριών τόσο στο εσωτερικό όσο και στην αλυσίδα εφοδιασμού, καθώς και την ανάγκη μετάβασης σε μηδενικές μεταφορές άνθρακα, τόσο προς το εσωτερικό όσο και προς το εξωτερικό.
Η παράδοση εμπορευμάτων αποτελεί μεγάλη πρόκληση, καθώς δεν απαιτεί μόνο κατάλληλα οχήματα, αλλά και υποδομές, ενώ υπάρχει ακόμη πολύς δρόμος για τα βαρέα φορτηγά οχήματα. Υπάρχουν, ωστόσο, διάφορες πρωτοβουλίες σε όλο τον κόσμο που αφορούν τη συνεργασία για την επίτευξη μηδενικών εκπομπών στις οδικές μεταφορές, όπως η Ευρωπαϊκή Συμμαχία Καθαρών Φορτηγών και το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ Road Freight Zero.
Πολλές από αυτές τις εταιρείες που έχουν δηλώσει δεσμεύσεις για μηδενικό καθαρό κέρδος δεν έχουν ακόμη δημοσιεύσει λεπτομερή σχέδια, γεγονός που καθιστά δύσκολο να προβλεφθούν τα σημεία εστίασης της πίεσης των πελατών για τους εκτυπωτές, των οποίων η πελατειακή βάση είναι ευρεία και ποικίλη, αλλά ο χάρτης πορείας για τη δράση για το κλίμα του British Retail Consortium δίνει έναν καλό οδηγό για έναν τομέα. Τα δεδομένα εμφανίζονται έντονα εδώ, με μια διαδρομή να θέτει τα δεδομένα για τα αέρια του θερμοκηπίου στο επίκεντρο των επιχειρηματικών αποφάσεων και μια άλλη να αναζητά διαφάνεια στην αλυσίδα εφοδιασμού για βιώσιμες προμήθειες. Τα αγαθά για το λιανικό εμπόριο είναι οι κύριες επιπτώσεις τους, οπότε είναι πιθανό να είναι στην κορυφή της λίστας γι’ αυτούς, αλλά η εκτύπωση θα είναι εκεί.
Πίστωση εικόνας: UN Climate Change
Η επίδραση δύο ακόμη μεγάλων δεσμεύσεων – για το μεθάνιο και τον άνθρακα – θα επηρεάσει άμεσα άλλες βιομηχανίες περισσότερο από την εκτύπωση, αν και μπορεί να υπάρξουν επιπτώσεις στην τιμολόγηση. Υπήρξαν επίσης αξιοσημείωτες εξαιρέσεις μεταξύ των υπογραφόντων.
Η δέσμευση για μείωση του μεθανίου κατά 30% έως το 2030 είναι σημαντική, αν τηρηθεί: λόγω της φύσης του, σε μια 20ετή χρονική κλίμακα το μεθάνιο είναι 84 φορές πιο ισχυρό ως αέριο του θερμοκηπίου από το διοξείδιο του άνθρακα. Περίπου το ένα τρίτο των ανθρωπογενών εκπομπών προέρχεται από τον ενεργειακό τομέα και για να βοηθήσει στη μείωση, ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας δημοσίευσε μια έκθεση που περιγράφει λεπτομερώς τα πρακτικά μέτρα και έναν οδικό χάρτη και μια εργαλειοθήκη. Οι άλλοι κύριοι τομείς από τους οποίους θα χρειαστεί να αναληφθεί δράση είναι τα απόβλητα και η γεωργία.
Η δέσμευση για τον άνθρακα, παρά το γεγονός ότι αποδυναμώθηκε την τελευταία στιγμή, αποτελεί επίσης μια μεγάλη πρόοδο. Θα είναι πολύ πιο δύσκολο για ορισμένες χώρες απ’ ό,τι για άλλες – στο Ηνωμένο Βασίλειο, για παράδειγμα, ο άνθρακας παρέχει ελάχιστη συνεισφορά στο εθνικό ενεργειακό δίκτυο – καθώς γράφω αυτό το κείμενο ένα σκοτεινό, βροχερό και κρύο βράδυ, μόνο το 4% της ηλεκτρικής ενέργειας του Ηνωμένου Βασιλείου παρέχεται από άνθρακα, και σε μεγάλες χρονικές περιόδους φέτος δεν χρησιμοποιήθηκε καθόλου. Σε άλλες χώρες, ωστόσο, ο άνθρακας αποτελεί σημαντική πηγή ενέργειας, και για τις αναπτυσσόμενες χώρες αυτός είναι ένας από τους τομείς στους οποίους εφαρμόζονται οι συμφωνίες για την παροχή χρηματοδότησης και τεχνολογίας: για να διευκολυνθεί η υπέρβαση των σταδίων εξάρτησης από τον άνθρακα που περάσαμε εμείς και πολλές άλλες χώρες.
Πίστωση εικόνας: UN Climate Change
Θα έχει ενδιαφέρον να δούμε τι θα συμβεί με την υπόσχεση που δόθηκε για τον τερματισμό και την αντιστροφή της αποψίλωσης των δασών έως το 2030, καθώς παρόμοια υπόσχεση δόθηκε το 2014, αλλά δεν έγιναν πολλά γι’ αυτό. Τα δάση που απειλούνται κυρίως και χρειάζονται προστασία είναι αυτά που βρίσκονται σε εκτάσεις που αποψιλώνονται για άλλους σκοπούς, όχι αυτά που προμηθεύουν την εκτυπωτική βιομηχανία με χαρτί, αλλά όσοι εκτυπωτές χρησιμοποιούν χαρτί μπορεί να θεωρήσουν χρήσιμο να έχουν όλα τα στοιχεία για το χαρτί και τα δάση στη διάθεσή τους σε περίπτωση ερωτημάτων από ενδιαφερόμενους πελάτες. Η ΕΕ έχει αντιδράσει με τη σύνταξη νόμων για την απαγόρευση της εισόδου στην ΕΕ του βοείου κρέατος, του φοινικέλαιου, της σόγιας, του καφέ, του κακάο και άλλων προϊόντων που συνδέονται με την αποψίλωση των δασών, και αναμένονται παρόμοια εμπορικά μέτρα από άλλα μέρη του κόσμου.
Υπάρχει επίσης ισχυρή αναγνώριση της ανάγκης προσαρμογής – η αλλαγή ήδη συντελείται και αναπόφευκτα θα επιταχυνθεί. Αυτό είναι ένα άλλο ζήτημα για τις επιχειρήσεις, οι οποίες πρέπει να είναι προετοιμασμένες και ικανές να εργαστούν με ένα μεταβαλλόμενο κλίμα και αυξημένα έντονα καιρικά φαινόμενα. Είναι επίσης ένας άλλος τομέας στον οποίο απαιτείται χρηματοδότηση και υποστήριξη από τις πλούσιες βιομηχανικές χώρες, οι οποίες έχουν συνεισφέρει το μεγαλύτερο μέρος των αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα, προς τις αναπτυσσόμενες χώρες – οι οποίες είναι δυσανάλογα οι αποδέκτες των επιπτώσεων.
Συνοψίζοντας, λοιπόν: έχει σημειωθεί πρόοδος, αν και όχι αρκετή, και οι επιχειρήσεις εξακολουθούν να περιμένουν σαφή σχέδια από τις κυβερνήσεις για να γνωρίζουν τη μελλοντική τους κατεύθυνση. Εν τω μεταξύ, πολλοί περισσότεροι στοχεύουν οι ίδιοι στο Net Zero, θα περιμένουν από τις αλυσίδες εφοδιασμού τους να τους υποστηρίξουν, και ο κλάδος μας μπορεί και πρέπει να αποτελέσει μέρος αυτής της κίνησης.